VACANA
School of Liberal Arts
Mae Fah Luang University
School of Liberal Arts
Mae Fah Luang University
ISSN: 2287-0903
บทคัดย่อ
วัจนกรรมการแสดงความเห็นแย้งเป็นประเด็นหนึ่งที่น่าสนใจในกรณีของผู้เรียนภาษาไทยชาวจีน จากการสังเกตการณ์ในชั้นเรียนและโครงการวิจัยนำร่องแสดงให้เห็นว่าผู้เรียนภาษาไทยชาวจีนมักแสดงความเห็นแย้งคู่สนทนาในปริบทที่ชาวไทยเลือกไม่แสดงวัจนกรรม งานวิจัยเรื่องนี้เป็นการศึกษาตามแนววัจนปฏิบัติศาสตร์อันตรภาษา เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามชนิดเต็มเต็มบทสนทนาผู้เรียนภาษาไทยชาวจีน ผู้พูดภาษาไทย และผู้พูดภาษาจีนกลุ่มละ 100 คน เพื่อนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์กลวิธีทางภาษาและนำมาเปรียบเทียบกันโดยใช้วิธีการทางสถิติ พร้อมทั้งวิเคราะห์การถ่ายโอนทางวัจนปฏิบัติศาสตร์ ผลการศึกษาพบว่าผู้เรียนภาษาไทยชาวจีนเลือกที่จะแสดงความเห็นแย้งมากกว่าไม่แสดงวัจนกรรม ซึ่งต่างกับผู้พูดภาษาไทยอย่างมีนัยสำคัญ อย่างไรก็ตาม เมื่อตัดสินใจแสดงความเห็นแย้ง ทั้งผู้เรียนภาษาไทยชาวจีนและผู้พูดภาษาไทยนิยมใช้กลวิธีอ้อมมากกว่ากลวิธีตรงเช่นเดียวกัน สะท้อนให้เห็นถึงลักษณะของสังคมปริบทสูงและการให้ความสำคัญกับการรักษาความสัมพันธ์ระหว่างคู่สนทนา เมื่อเปรียบเทียบความถี่ของกลวิธีที่ใช้พบว่าผู้เรียนภาษาไทยชาวจีนใช้กลวิธีตรงใกล้เคียงกับผู้พูดภาษาไทย แต่ใช้กลวิธีอ้อมน้อยกว่าผู้พูดภาษาไทยและใช้กลวิธีเสริมมากกว่าผู้พูดภาษาไทยอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งผู้วิจัยสันนิษฐานว่าเป็นผลมาจากความสามารถในการใช้ภาษาของผู้เรียน นอกจากนี้ ยังพบว่าลักษณะการใช้ภาษาบางประการของผู้เรียนอาจก่อให้เกิดปัญหาในการปฏิสัมพันธ์ได้ ได้แก่ การใช้คำว่า “ต้อง” การใช้คำว่า “ไม่ได้” และการใช้คำลงท้ายแสดงสถานภาพ ซึ่งมีผลต่อเจตนาและความเหมาะสมในการสื่อสาร โดยส่วนใหญ่มักเป็นผลจากการถ่ายโอนทางวัจนปฏิบัติศาสตร์
Abstract
The speech act of disagreement is one of the significant topics for the case of Chinese learners of Thai. According to a classroom observation and a pilot study, Chinese learners of Thai tend to express disagreement in the contexts where native speakers of Thai prefer not to show their different opinions. This study is conducted from the perspective of interlanguage pragmatics using DCT for data collecting. The participants are 100 Chinese learners of Thai, 100 native speakers of Thai, and 100 native speakers of Chinese. The linguistic strategies adopted by the participants are categorized and compared between two groups of the informants using statistical methods. The result reveals that Chinese learners of Thai prefer expressing disagreement in most of the cases which is significantly different from native speakers of Thai. However, when both groups decide to show disagreement, they prefer indirect strategies to direct ones. This linguistic behaviors seems to be somewhat related to the characteristics of high-context culture. Based on statistic results, Chinese learners of Thai use direct strategies as frequently as native speakers of Thai. However, they use indirect strategies less often and supportive strategies more often when compared to native speakers of Thai. It is hypothesized that this might be the result of language proficiency. It is also found that some pragmatic transfers might cause misunderstanding in intercultural communication including the use of /tɔɔng2/ and /maj2daj2/ and the inappropriate use of status final particles by Chinese learners of Thai.
จินดารัตน์ ธรรมรงวุทย์. (2553). ข้อบกพร่องเชิงวัจนปฏิบัติศาสตร์ในการสื่อสารระหว่างวัฒนธรรม: กรณีศึกษาการใช้ภาษาไทยของผู้พูดชาวอเมริกันและชาวจีน. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ณัฐฌาภรณ์ เดชราช. (2562). ข้อบกพร่องเชิงวัจนปฏิบัติศาสตร์ในการใช้ภาษาไทยสื่อสารระหว่างวัฒนธรรมของนักศึกษาจีน มหาวิทยาลัยเศรษฐศาสตร์การเงินยูนนานประเทศจีน. วารสารช่อพะยอม, 30(1), 165-176.
ประภัสสร เจียมวงษา. (2558). กลวิธีการขอร้องของชาวพม่าผู้พูดภาษาไทยเป็นภาษาที่สอง: การศึกษาตามแนววัจนปฏิบัติศาสตร์ระหว่างภาษาและวัจนปฏิบัติศาสตร์ระหว่างวัฒนธรรม. ปริญญานิพนธ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปวีณา วัชรสุวรรณ. (2547). กลวิธีการกล่าวแย้งในภาษาไทย: กรณีศึกษาครูและนักเรียน. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ยางวอน ฮยอน. (2559). การศึกษากลวิธีแสดงความเห็นแย้งของนักศึกษาเกาหลีที่พูดภาษาไทยเป็นภาษาที่ 2 ในการสนทนาแบบแสดงความคิดเห็นในภาษาไทยตามแนววัจนปฏิบัติศาสตร์อันตรภาษา. วารสารภาษาและภาษาศาสตร์, 34(2), 1-19.
ยางวอน ฮยอน. (2560). การปฏิสัมพันธ์ของชาวเกาหลีที่ใช้ภาษาไทยและชาวไทยในปริบทธุรกิจ: การศึกษาตามแนววัจนปฏิบัติศาสตร์อันตรภาษาและวัจนปฏิบัติศาสตร์ระหว่างวัฒนธรรม. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วันวิสาข์ กูลภัทรนิรันดร์. (2549). การเปรียบเทียบโครงสร้างและกลวิธีการโต้แย้งในภาษาญี่ปุ่นและภาษาไทย. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สิทธิธรรม อ่องวุฒิวัฒน์. (2558). การแสดงความเห็นแย้งในปริจเฉทการสนทนาในภาษาไทยและข้อคำนึงที่เป็นเหตุจูงใจ. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Bond, M. H. (1986). The psychology of the Chinese people. NY: Oxford University Press.
Bond, M. H. (1992). Beyond the Chinese face: Insights from psychology. NY: Oxford University Press.
Brown, P. & Levinson, S. (1987). Politeness: Some universal in language usage. London: Cambridge University Press.
Chen, M. (2006). An interlanguage study of the speech act of disagreement made by Chinese EFL speakers in Taiwan. Master thesis, National Sun Yat-Sen University.
Fraser, B. (1980). Conversational mitigation. Journal of Pragmatics, 4, 341-350.
Gao, G., & Ting-Toomey, S. (1998). Communicating effectively in multicultural context; Vol. 5. Communicating effectively with the Chinese. Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications, Inc.
Gu, Y. (1990). Politeness phenomena in modern Chinese. Journal of Pragmatics, 14(2), 237-257.
Hall, E. T. (1976). Beyond Culture. Oxford, England: Anchor.
Hodge, R. & Kress, G. (1993). Language as ideology. 2nd ed. London: Routledge.
Hurford, J. R., & Heasley, B. (1983). Semantics: A coursebook. Cambridge: Cambridge University Press.
Kádár, D., & Pan, Y. (2011). Politeness in China. In politeness in east Asia, Dániel Z. Kádár, and Sara Mills, eds., 125-146. Cambridge: Cambridge University Press.
Kakava, C. (1993). Negotiation of disagreement by Greeks in conversations and classroom discourse. Doctoral dissertation. Georgetown University, Washington, DC.
Kasper, G. & Blum-Kulka, S. (1993). Interlanguage pragmatics. NY: Oxford University Press.
Kasper, G. (1992). Pragmatic Transfer. University of Hawai’i Working Papers in ESL, 11(1), 1-34.
Kirkbride, P., Tang, S. F. Y., and Westwood, R. I. (1991). Chinese Conflict Preference and Negotiating Behavior: Cultural and Psychological Influences. Organization studies, 12, 365-386.
Klausner, W. J. (1976). Reflections on Thai Culture. Bangkok: Siam Society.
Komin, S. (1991). Thai Value Systems: A Differential Measurement Instrument. Bangkok: NIDA.
Krashen, S. D. & Terrell, T. D. (1983). The natural approach: Language acquisition in the classroom. Hayward, Calif: Alemany Press.
Kreutel, K. (2007). I’m not agree with you: ESL learners’ expressions of disagreement. TESL-EJ, 11(3), 1-35.
Kuo, S. (1991). Conflict and its Management in Chinese Verbal Interaction: Casual Conversations and Parliamentary Interpellations. Georgetown University Dissertation, Washington, DC.
Leech, G. (1983). Principles of Pragmatics. London: Longman.
Liang, G. & Han J. (2005). A contrastive study on disagreement strategies for politeness between American English & Mandarin Chinese. Asian EFL, Journal 7(1), 1-12.
Olshtain, E. & Copen, A. (1989). Speech act behavior across language. In Transfer in Language Production, Han W. Dechert, and Manfred Raupach, eds., 53-67. Norwood, NJ.: Ablex.
Pan, Y. & Kádár, D. (2011). Politeness in historical and contemporary Chinese. London: Continuum.
Pomerantz, A. (1984). Agreeing and disagreeing with assessments: Some features of preferred/dispreferred turn shapes. In Structure of Social Action: Studies in Conversation Analysis, J. Maxwell Atkinson, and John Heritage, eds., 57-101. Cambridge: Cambridge University Press.
Ralston, D, A., Egri, C. P., Stewart, S., Terpstra, R. H. and Yu, K. (1999). Doing Business in the 21st Century with the New Generation of Chinese Managers: A Study of Generational Shifts in Work Values in China. Journal of International Business Studies, 30(2), 415-427.
Ress-Miller, J. (2000). Power, severity and context in disagreement. Journal of Pragmatics, 32, 1087-1111.
Selinker, L. (1972). Interlanguage. International Review of Applied Linguistics in Language Teaching, 10(3), 209.
Sornig, K. (1977). Disagreement and contradiction as communicative acts. Journal of Pragmatics, 1(4), 347-373.
Tannen, D. & Kakava, C. (1992). Power and solidarity in modern Greek conversation: disagreeing to agree. Journal of Modern Greek Studies, 10(1), 11-34.
Thomas, J. (1983). Cross-cultural pragmatic failure. Applied Linguistics, 4(2), 91-112.
Yu, F., Peng, T., Peng, K., Tang, S., Chen, C. S., Qian, X., Sun, P., Han, P. & Chai, F. (2016). Cultural value shifting in pronoun use. Journal of Cross-Cultural Psychology, 47(2), 310-316.
Zhang, Y. (1995). Indirectness in Chinese requesting. In Pragmatics of Chinese as Native and Target Language, ed. Gabriele Kasper, 69–118. Second language teaching and curriculum center, University of Hawai’i at Manoa, Honolulu.
Zhu, W. (2014). Managing relationships in everyday practice: The case of strong disagreement in Mandarin. Journal of Pragmatics, 64, 85-101.
