บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะคําศัพท์ทางวัฒนธรรมและกลวิธีการแปลคําศัพท์ทาง วัฒนธรรม โดยการเก็บข้อมูลจากคู่มือการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมฉบับนครศรีธรรมราชภาษาไทยและ ภาษาอังกฤษของ ททท. สํานักงานนครศรีธรรมราช กลวิธีวิจัยใช้เกณฑ์การจําแนกประเภทคําวัฒนธรรม ของ Newmark (1988) และ Vlahov & Florin(1980)และใช้เกณฑ์กลวิธีการแปลของ Newmark (1988) Baker (2011) และ Davies (2003) ผลการศึกษาพบคําวัฒนธรรม 420 คํา โดยแบ่งเป็นคําวัฒนธรรมทาง สังคมและการเมือง 175 คํา คําวัฒนธรรมทางสิ่งแวดล้อม 115 คํา คําวัฒนธรรมทางวัตถุ 79 คํา และ คําวัฒนธรรมทางศิลปะและวัฒนธรรม 51 คํา ส่วนการวิเคราะห์กลวิธีการแปลพบว่า มีการแปลแบบตรงตัว มากที่สุด รองลงมาเป็นการแปลมากกว่าหนึ่งกลวิธี การแปลแบบยืมคํา การแปลแบบอธิบาย การแปล แบบละ การแปลความหมายกว้างกว่าคํา และการแปลแบบกลาง ตามลําดับ
Abstract
The purposes of this research were to study cultural terms and to examine translation strategies of cultural terms. The data were collected from the Thai and English handbooks of cultural tourism of Nakhon Si Thammarat province, TAT Nakhon Si Thammarat. Thecategorization of cultural terms was based on Newmark (1988) and Vlahov & Florin (1980), and theexamination of translation strategies was based on Newmark (1988), Baker (2011) and Davies (2003). The findings showed that420 cultural terms were identified, including 175 socio-political words, 115 ecological words, 79 words of material culture, and 51 words of arts and culture. The findings also showed that literal translation was the most common strategy, followed by couplet, preservation, addition, omission, superordinate, and globalization respectively.
กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2564). จำนวนและรายได้นักท่องเที่ยวต่างชาติ รายเดือน ปี 2558-2563(ปรับปรุงจำนวนและรายได้ 2562). สืบค้นวันที่ 21 เมษายน 2564, จาก https://mots.go.th/more_news_new.php?cid=625
วราพัชร ชาลีกุล. (2560). กลวิธีการแปลคำทางวัฒนธรรมจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษกรณีศึกษาเรื่อง เรื่องของจัน ดารา แต่งโดย อุษณา เพลิงธรรม (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวทิยาลัยธรรมศาสตร์.
สิทธา พินิจภูวดล. (2543). คู่มือนักแปลอาชีพ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: นานมีบุคส์.
อธิศา งามศรี. (2560). กลวิธีการแปลคาและวลีทางวัฒนธรรมที่พบในบทแปลจากภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษ กรณีศึกษาหนังสือเรื่อง “ครูบ้านนอก” โดย คาหมาน คนไค (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวทิยาลัยธรรมศาสตร์.
Aixelá, J. F. (1996). ‘Culture-specific items in translation’, in Román Alvarez and M. Carmen-Africa Vidal (eds) Translation, Power, Subversion, Clevedon: Multilingual Matters, 52-78.
Baker, M. (2011). In other words a course book on translation (2nd ed.). London: Routledge.
Bell, R. T. (1993). Translation and translating: Theory and practice. London: Longman.
Blazyte, D. & Liubiniene, V. (2016). Study about language. Kalbu studijos. 29, 42-57.
Catford, J.C. (1967). A linguistic theory of translation. London: Oxford University.
Davaninezhad, F. K. (2009). Cross-cultural communication and translation. Translation journal, 13(4). Retrieved from http://accurapid.com/journal/50culture.htm.
Davies, E. (2003). A Goblin or a Dirty Nose?. The translator: Studies in intercultural communication, 9 (1), 65-100.
Hervey, S. & Ian, H. (1992).Thinking translation: A course in translation method. London: Routledge.
Jolita, H., & Saule, P., et al. (2017). Problematic issues in translation of culture specific ttems. International Journal of Linguistics, Literature and Culture. 4 (1), 112-124.
Larson, M. L. (1984). Meaning-based translation: A guide to cross-language equivalence (2nd ed.). New York: University Press of American.
Lederer, M. (1974). Dictionnaire de la linguistique. Paris: Presses universitaires de France.
Locked, J. (1976). An essay concerning human understanding. Abridged and edited with an introduction by John W. Yolton. London: Everyman’s Library.
Newmark, P. (1981). Aproaches to translation. Oxford: Pergamon Press.
Newmark, P. (1988). A Textbook of translation. New York: Prentice Hall.
Nida, E.A. (1964). Toward a science of translation: with special reference to principles and procedures involved in Bible translating. Leiden: E.J. Brill.
Nida, E.A. & Taber, C.R. (1969). The theory and practice of translation. Leiden: E.J. Brill.
Rabin, C. (1958). ‘The linguistics of translation’, in H. Smith (ed.) Aspects of Translation: Studies in Communication. London: Secker & Warburg.
Taylor, C. (1988). Language to language: A practical and theorical guide for Italian/English translators. Cambridge: Cambridge University Press.
Vlahov, S., & Florin, S. (1980). Neperevodimoe v Perevode. Moscow: Mezdunarodnye Otnosheniia.