บทคัดย่อ
หน่วยสร้าง VP+ไม่+ได้ ในภาษาไทยเป็นหน่วยสร้างที่ใช้แสดงทัศนภาวะกลุ่มศักติภาวะและสามารถเทียบความหมายกับหน่วยสร้างภาษาจีนได้หลายหน่วยสร้าง ลักษณะทางภาษาเช่นนี้ทำให้เกิดปัญหาในการใช้ภาษาจีนของผู้เรียนชาวไทย ซึ่งสาเหตุหนึ่งอาจมาจากการถ่ายโอนทางลบของภาษาแม่ หรืออาจเกิดจากขั้นตอนหรือเนื้อหาที่ใช้สอน งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาว่า หน่วยสร้าง VP+ไม่+ได้ มีความหมายเทียบเคียงกับหน่วยสร้างอะไรในภาษาจีนกลางบ้าง และมีความคล้ายคลึงและความแตกต่างทางความหมายอย่างไร นอกจากนี้ยังต้องการศึกษาว่าตำราภาษาจีนกลางที่นิยมใช้สอนในระดับอุดมศึกษาของประเทศไทยจะปรากฏการใช้หน่วยสร้างภาษาจีนที่เทียบได้กับหน่วยสร้าง VP+ไม่+ได้ ในลักษณะใดบ้างและมีแนวโน้มที่จะส่งเสริมให้ผู้เรียนเข้าใจการแสดงทัศนภาวะเหล่านี้หรือไม่
ผลการศึกษาพบว่า หน่วยสร้าง VP+ไม่+ได้ เทียบได้กับหน่วยสร้างภาษาจีนกลาง 4 หน่วยสร้าง ได้แก่ หน่วยสร้าง bù-huì-vp หน่วยสร้าง bù-néng-vp หน่วยสร้าง v1-bù-v2 และหน่วยสร้าง bù-kěyǐ-vp ซึ่งแต่ละหน่วยสร้างสามารถแสดงทัศนภาวะได้มากกว่า 1 ประเภท และจะแสดงความหมายย่อยที่แตกต่างกันในแต่ละทัศนภาวะ ส่วนตำราภาษาจีนกลางปรากฏการใช้หน่วยสร้างภาษาจีนที่เทียบได้กับหน่วยสร้าง VP+ไม่+ได้ ในทุกการแสดงทัศนภาวะ แต่จะอธิบายการใช้แยกกัน หากมีการอธิบายเชื่อมโยงกันก็จะส่งเสริมให้ผู้เรียนเข้าใจและสามารถใช้หน่วยสร้างเหล่านี้ได้ดียิ่งขึ้น
Abstract
vp-not-dây construction in Thai can be used for expressing enabling modalities. It can be compared with many Mandarin semantic equivalents. This language phenomenon causes problems in the use of Chinese by Thai learners. One reason may be due to the negative transfer of mother tongue. Or may be caused by steps or content used in teaching. The objectives of this research are to study 1) what are the Mandarin semantic equivalents that can be compared with vp-not-dây construction, including their similarities and differences. And 2) how the popular Chinese textbook used in Thai universities presents these Mandarin semantic equivalents. And is there a tendency to support Thai learners to understand these modalities.
The results show that vp-not-dây construction is equivalent to these four Mandarin constructions; which are bù-huì-vp construction, bù-néng-vp construction, v1-bù-v2 construction and bù-kěyǐ-vp construction. All construction can express more than one modality, and indicates different minor meanings in each modality. For their presentation in Mandarin textbook, these Mandarin equivalents can be expressed in all kind of modalities but the explanation was separated. However, the explanations should be related to each other to let learners easily understand and efficiently express these constructions.
คีโยโกะ ทาคาฮาชิ. (2539). การปฏิเสธในหน่วยสร้างกริยาเรียงพื้นฐานในภาษาไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รุจิรา บำรุงกาญจน์. (2559). คุณสมบัติทางวากยสัมพันธ์ อรรถศาสตร์ และวัจนปฏิบัติของรูปปฏิเสธ ไม่ และ เปล่า ในภาษาไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2559). รายงานการวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนการสอนภาษาจีนในประเทศไทยระดับอุดมศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ.
โสรัจ เรืองมณี . (2553). ความหมายของคำว่า được 'ได้' ในภาษาเวียดนาม : การศึกษาตามแนวภาษาศาสตร์ปริชาน. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Bybee, J. L., Perkings, R. D., and Pagliuca, W. (1994). The evolution of grammar: Tense, aspect and modality in the language of the world. Chicago: University of Chicago Press.
Corder, S. P. (1983). A role for the mother tongue. In S. Grass, & L. Selinker (Eds.), Language Transfer in Language Learning, 1, 85-97.
Enfield, N. J. (2003). Linguistics epidemiology: semantics and grammar of language contact in mainland Southeast Asia. London: Routledge.
Gao, L. 高良连. (2009). Taiguo xuesheng “neng”, “keyi”, yu “hui” pianwu fenxi泰国学生“能”、“可以”与“会”偏误分析. Haiwai Huawen Jiaoyu《海外华文教育》, 1, 68-72.
Radden, G. and Dirven, R. (2007). Cognitive English grammar (Cognitive Linguistics in Practice 2). Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins Publishing.
Hsieh, C. (2005). Modal verbs and modal adverbs in Chinese: An investigation into the semantic source, USTWPL, 1, 31-58.
Hu, X. 胡雪. (2018). Taiguo xuesheng Hanyu keneng buyu pianwu yanjiu泰国学生汉语可能补语偏误研究 (Master’s Thesis). Dalian University of Foreign Languages, Liaoning.
Lyons, J. (1978). Semantics. Volume 2. Cambridge: Cambridge University Press.
Miestamo, M. (2005). Standard negation: The negation of declarative verbal main clauses in a typological perspective. Berlin: Mouton de Gruyter.
Palmer, F. R. (1986). Mood and modality. Cambridge: Cambridge University Press.
Palmer, F. R. (1990). Modality and the English modals. 2nd ed. London; New York: Longman.
Takahashi, K. and Methapisit, T. (2004). Observations on form and meaning of dây. Papers from the 11th Annual Meeting of the Southeast Asian Linguistics Society 2001 (2004), 701-719.
Li, J. 黎锦熙. (1924). A new grammar of Chinese language《新著国语文法》. Shanghai上海: Shangwu Yinshuguan商务印书馆. Rpt. by Beijing: Commercial Press, 1992.
Li, R. (2004). Modality in English and Chinese: A typological perspective. Boca Raton, FL: Dissertation.com
Liu, Y. et al. 刘月华等. (2003). Shiyong Xiandai Hanyu Yufa《实用现代汉语语法》. Beijing北京: Shangwu Yinshuguan商务印书馆.
Lu, S. 吕叔湘. (2003). Xiandai Hanyu ba bai ci《现代汉语八百词》. Beijing北京: Shangwu Yinshuguan商务印书馆.
Qi, C. and Qiu, L. 齐春红、秋兰. (2011). Taiguo xuesheng Hanyu keneng buyu xide qingkuang kaocha泰国学生汉语可能补语习得情况考察. Xinan Shiyou Daxue Xuebao (shehui kexue ban) 《西南石油大学学报(社会科学版)》, 5, 85-95.
Sugimura, H. 杉村博文. (2010). Keneng buyu de yuyi fenxi—cong HanRiyu duibi de jiaodu可能补语的语义分析——从汉日语对比的角度. Shijie hanyu Jiaoxue, 2, 183-191.
Sun, Z. 孙姃爱. (2009). Xiandai Hanyu keneng buyu yanjiu现代汉语可能补语研究 (Doctoral dissertation). Beijing Language and Culture University, Beijing.
Thawongklang, S. 徐美玲. (2010). HanTai qingtai zhuci “neng, hui, keyi” yu DAI de duibi yanjiu汉泰情态动词“能、会、可以”与DAI的对比研究 (Master’s Thesis). Zhejiang University, Hangzhou.
Wang, L. 王力. (1943). Modern Chinese Grammar《中国现代语法》. Shanghai上海: Shangwu Yinshuguan商务印书馆. Rpt. by Beijing: Commercial Press, 1985.
Wang, Y. 王勇. (2013). Hanyu zhudongci “hui”, “neng”, “keyi” yu Taiyu zhudongci /Daj/ de bijiao yanjiu汉语助动词“会”“能”“可以”与泰语助动词“ได้”/Daj/的比较研究 (Master’s Thesis). Hunan Normal University, Changsha.
Zhang, W. 张旺熹. (1999). Hanyu teshu jufa de yuyi yanjiu《汉语特殊句法的语义研究》. Beijing北京: Beijing Yuyan Daxue Chubanshe.
Zhao, L. 赵凌燕. (2012). Qiantan “hui”, “neng”, “keyi” de yuyong chayi ji nengyuan dongci de jiaoxue celue浅谈“会”、“能”、“可以”的语用差异及能愿动词的教学策略. Beifang Wenxue (xia ban yue), 8, 157-158.
Zhao, Y. N. (2019). Negative transfer of mother tongue in English. Creative Education, 10, 940-946.
Zhu, D. 朱德熙. (2000). Yufa Jiangyi《语法讲义》. Beijing北京: Shangwu Yinshuguan商务印书馆.