กลวิธีทางวัจนปฏิบัติศาสตร์ ในเดี่ยวไมโครโฟนของอุดม แต้พานิช

Abstract

          วัจนกรรมที่สร้างอารมณ์ขันสามารถปรากฏกลวิธีทางวัจนปฏิบัติศาสตร์ได้มากกว่าหนึ่งกลวิธี ซึ่งอุดม แต้พานิชใช้กลวิธีทางวัจนปฏิบัติศาสตร์ในการแบ่งปันเรื่องราวและประสบการณ์ต่าง ๆ ระหว่างตนเองกับผู้ฟัง โดยผู้ฟังอาจต้องมีประสบการณ์หรือความรู้เบื้องหลังจึงสามารถเข้าใจมุกตลกดังกล่าวได้ บทความนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลวิธีทางวัจนปฏิบัติศาสตร์ที่ปรากฏในประเภทวัจนกรรมที่สร้างอารมณ์ขัน ข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ได้มาจากบันทึกการแสดงสดเดี่ยวไมโครโฟนของอุดม แต้พานิชจำนวน 12 ตอน

            จากการศึกษากลวิธีทางวัจนปฏิบัติศาสตร์พบว่าประเภทวัจนกรรมที่สร้างอารมณ์ขันสามารถปรากฏกลวิธีทางวัจนปฏิบัติศาสตร์ 10 กลวิธี ได้แก่ การละเมิดธรรมเนียมปฏิบัติ การเสียดสี การกล่าวเกินจริง การทำเรื่องทั่วไปให้กลายเป็นเรื่องตลก การโยงเรื่องสัปดน การตำหนิตนเอง การลวง การพูดเย้าแหย่ผู้ชม การชมตนเอง และการหักมุม นอกจากนี้พบว่าวัจนกรรมที่สร้างอารมณ์ขันในเดี่ยวไมโครโฟนส่วนใหญ่มีความสัมพันธ์กับการละเมิดธรรมเนียมปฏิบัติ ซึ่งเป็นการสร้างความตลกขบขันด้วยการนำเสนอพฤติกรรม หรือวาจาที่ผิดไปจากค่านิยม